Varikosel Nedir?
Varikosel, testislerdeki (yumurtalıklar) kanı boşaltan toplardamarların çeşitli nedenlerle genişleyerek varisleşmesidir. Yani aslında yumurtalık toplardamarının varisidir. Bu varisleşme testisteki kanı kalbe taşıyan toplardamarın kapak yetersizliğine bağlı olur.
Varikoseli olaninsanların %90'ında sol tarafta, geri akalan %10'da ise her iki taraftadır. Yani varikosel sol tarafta her zaman vardır. Varikosel çok seyrek olarak (bin kişide 4) sadece sağ testiste görülebilir.
Önemi Nedir?
Varikosel hiç bir sorun yaratmayabilir ve bu durumda genellikle tedavi gerektirmez.
Erkek kısırlığı ile ilgili olabilir. Varikosel, sperm sayısı ve kalitesini olumsuz etkileyebilir. Varikoselin tedavi edilmesi ise bu olumsuzlukları düzeltebilir.
Nasıl Tanı Koyarız?
Bir bevliye uzmanının muayenesinde varikosel tanısı koymak kolaydır. Bazen ek olarak renkli Doppler ultrason inceleme gerekebilir.
Tedavisi nedir?
Her varikosel için tedavi gerekmez.
Varikoselin tedavi edilmesi için gerekenler:
1. Varikoselle beraber kısırlık olması ve sperm analizinde sperm sayısı ve kalitesinin yetersiz olması
2. Varikoselin ağrı yapması
3. Varikoselin yumurtalıkta küçülme (atrofi) yapması
Ayrıca varikosel için yapılmış cerrahi sonrası nüks gelişmesi de tedavi gerektiren bir durumdur.
Tedavi gerektiren durumlarda tedavi ya ameliyatla ya da damar içinden girişimsel radyoloji bölümünce yapılan embolizasyonla olur.
Ameliyatı zor olmadığı için dünyada hala çok sık kullanılan bir yöntemdir. Damar içinde yapılan işlem bir tıkama (embolizasyon) işlemidir. Varikosel embolizasyonu olarak adlandırılır. Tüm girişimsel tedavi işlemlerinde olduğu gibi bir ameliyat değildir. Toplardamar sorunu olduğu için normal bir anjiyodan daha kolaydır.
Ameliyat ve embolizasyonun etkinlikleri birbirine çok yakındır. Yani ikisinden herhangi biri tercih edilebilir. Sadece cerrahi sonrası tekrarlayan varikoselde embolizasyon daha çok önerilen yöntemdir.
Varikosel embolizasyonu dünyada 1979 yılından beri yapılan bir yöntemdir. Son dönmede kolaylığında dolayı daha sık yapılmaya başlamıştır. İşlemin ameliyata göre bir avantajı tedavi öncesi testis toplardamarının görüntülenmesi (venografi ile) ve yetmezlik olan damarın çok daha net saptanmasıdır. Embolizasyon işleminde sorun yaratan damar görüntülenir ve tedavi edilir.
Embolizasyonun ayrıca, lokal anestezi ile yapılması, hastane yatışı gerektirmemesi, hastanın işlemden sonra birkaç saat içinde taburcu olabilmesi ve işlemden sonra enfeksiyon ve testis hasarı olmaması gibi diğer önemli avantajları da vardır.
Varikosel Embolizasyonu Nasıl Yapılır?
Varikosel embolizasyonu, girişimsel radyologlar tarafından anjiyografi cihazı yardımıyla uygulanan bir tedavi şeklidir. Bu bir anjiyografi olmasına rağmen normalde atardamarlar ya da kalp damarları için yapılan anjiyografiye göre çok daha kolaydır. Çünkü toplardamar anjiyoları atardamar anjiyolarına göre daha kolay ve konforludur. İşlemden sonra 6 saat sırt üstü yatış gerekmez. 1-2 saat yeterlidir. Tedavi işlemi için hastanın kasığı uyuşturulur ve bu bölgeden ultrason rehberliğinde toplardamara ince bir kılıf yerleştirilir. Daha sonra kateter adı verilen ucu kıvrık ince bir plastik boruyla varikoselin bulunduğu taraftaki testis toplardamarına girilir. Özel bir yöntem ile görüntüler alınır ve anjiyografi cihazında hangi damar ya da damarlarda reflü olduğu tespit edilir.
Bundan sonra sıra reflü yapan damarın kapatılmasına gelmiştir. Bunun için önce kateter içinden testis toplardamarına en az iki farklı noktadan tıkayıcı madde yerleştirilerek mekanik tıkanma sağlanır. Daha sonra, bu tıkaçların arasındaki toplardamar kesimine aynı kateterden ilaçla köpük tedavisi uygulanır (bacak varisinde kullanılan ilaçla aynıdır). Bu ilaç damarları büzerek tahrip eden bir ilaçtır. Amaç, reflü yapan damarla çevredeki diğer toplardamarların bağlantısını keserek ileride varikoselin tekrarlama ihtimalini azaltmaktır.
