27.05.2019 | Yazar: Özkan Korkmaz
Kemik iliğinin kan hücresi oluşturulan kök hücrelerinde gelişen kanser türü, kısa sürede yayılabilen ve erken evrelenmediğinde kişinin ölümüne yol açar.
Kemik iliği; büyük kemiklerin ortasında bulunan, kan hücrelerini üretip dolaşıma salmakla görevli süngerimsi dokudur ve bu bölgede kontrolsüz olarak gelişen hücreler, kanser oluşumuna neden olur. Farklı türlerde görülebilen kemik iliği kanseri türleri arasında en yaygın olarak görülen tip “Multipl myeloma” kanseridir.
Nedeni ile ilgili henüz kesin bilgilere ulaşılmamış olmasına karşın kemik ağrıları, tekrarlayan enfeksiyonlar, böbrek sorunları, halsizlik, kilo kaybı gibi sık görülen belirtilerle kendini göstermektedir. Tedavi için geliştirilmiş bazı ilaçlar kullanılmaktadır ancak henüz kesin bir tedavisinin olduğunu söylemek mümkün değildir.
Kemik iliği kanseri neden olur?
Kanser hastalıklarının nedenleri aşağı yukarı birbiri ile aynıdır. Çevresel faktörler, doğal yaşlanma, kalıtsal hastalıklar vs. gibi nedenler, kanserlerin oluşumunda en büyük etkiye sahiptir. Kemik iliği kanserine neden olan faktörlerin henüz kesin olarak hangileri olduğu bilinmese de yine de bazı etkenlerin kanser üzerinde etkili olabileceği düşünülmektedir. İlik kanseri nedenleri arasında yer alan ve en çok üzerinde durulan etkenler şunlardır;
- Çevresel faktörler
- Viral enfeksiyonlar
- Genetik
- Radyasyon
- Kimyasallar.
İlik kanseri belirtileri nelerdir?
Kemik iliği kanseri, kemik iliğinin kan oluşturan kök hücrelerinden kaynaklanan kanser türüdür. Kemiğin merkezinde süngere benzeyen bir yapıya sahip olan kemik iliği, kırmızı kan hücrelerine, beyaz kan hücrelerine ve trombositlere dönüşen kök hücrelere yer verir.
Kanser oluşumunun başlamasıyla birlikte buradaki hücreler kontrolsüz şekilde büyümeye ve artmaya başlarlar. İlk zamanlarda kendini çok fazla belirti ile göstermese de ilerleyen dönemlerde şu belirtilerle kendini göstermeye başlar.
- Sırt ve kaburgalarda oluşan ağrılar,
- Kemik kırıklarının oluşmaya başlaması,
- Halsizlik ve yorgunluk,
- Sık enfeksiyon geçirme,
- Neden bilinmeyen kilo kaybı,
- İştahsızlık.
Genel olarak birbirine benzer belirtiler olsa da kemik iliği kanserine karşı kişilerin dikkatli ve tedbirli olmaları gerekir. Erken dönemde teşhis edilen her kanser türü gibi ilik kanserinde de erken tanı ve teşhis önemlidir. Bu nedenle yukarıda belirttiğimiz belirtilerin kendini göstermeye başladığı an zaman kaybetmeden doktorunuz ile görüşmeniz gerektiğini unutmayın.
Kemik iliği kanseri tanısı nasıl konur?
Kemik iliği kanseri (multiple miyelom) erken dönemde kendini gösterebilen bir kanser türü olmadığı için genellikle başka hastalıklardan dolayı kan verilmesi veya farklı tetkiklerin yapılmasıyla anlaşılabilen bir kanser türüdür. Bunun haricinde hastanın yukarıda belirttiğimiz şikâyetlerden biri veya birkaçı varsa bazı testler yapılarak kemik iliği kanseri olup olmadığına bakılır. Bunun için yapılan testler şunlardır;
- Kan testi
- İdrar testi
- Kemik iliği örneği
- Görüntüleme yöntemleri (MR, BT, PET vs.)
Kemik iliği kanseri tedavisi
Kemik iliği kanseri tedavisi genellikle belirtileri hafifletmeye yönelik yapılır. Hastalığı kontrol altına almak, multiple miyelomun ilerlemesini engellemek amacıyla birtakım tedaviler uygulanmaktadır.
Bazı kişilerde şikâyet olmadığından herhangi bir tedaviye gerek kalmayabiliyor. Ancak genel olarak hastaların şikâyetlerini azaltmak adına yapılan tedaviler bulunmaktadır. Hastalığın evresine göre değişiklik gösteren bu durumda en sık başvurulan tedavi yöntemleri şunlardır;
- Hedefe yönelik tedavi,
- Biyolojik tedavi,
- Kemoterapi.
Hastalıkların tedavisi ile ilgili bilgi veren uzmanlar, genel olarak her kanser türü veya diğer hastalık için erken tanının önemli bir yere sahip olduğunu belirtmektedir. Bu nedenle kemik iliği kanserinde de erken tanının konulabilmesi için kişilerin kontrollerini ihmal etmemeleri gerekir.
