17.05.2019  |  Yazar: Özkan Korkmaz

Multipl skleroz (MS) hastalığı, çok yaygın bir hastalık olmamakla birlikte, yapılan araştırmalara göre dünyada 3 milyon kişiyi etkileyen MS hastalığı, Türkiye’de 35 kişide bir görülmektedir.

Daha çok 20-40 yaşları arasında görülen hastalık doğru şekilde tedavi edildiğinde veya kontrol altına alındığında, kişinin yaşam kalitesinde bozulmaların meydana gelmesi daha zor bir ihtimal dahiline giriyor. 

MS Hastalığı nedir? 

Halk arasında daha çok “MS hastalığı” olarak adlandırılan Multiple Skleroz; hareket aksaklığı, kaslarda güçsüzlük, kısmi felç, dengesizlik, konuşma ve görme bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösteren bir hastalık türüdür.

Çok yaygın olmamasından dolayı erken dönemde hastalık ile ilgili tanıların konulması biraz daha zor olabiliyor. Uzmanlar, erkeklerde kadınlara göre 2 kat daha fazla hastalık riskinin bulunduğuna dikkat çekerek, belirtilerinin başladığı ilk andan itibaren muayene olmanın hayat kurtarıcı özelliğe sahip olduğunu belirtiyor. 

Multipl Skleroz Teşhisi

MS hastalığı, belki de çok yaygın bir hastalık olmadığı için hastalığın tespitine yönelik geliştirilmiş özel bir cihaz veya test yöntemi bulunmamaktadır. Ancak günümüz tıp dünyasına önemli oranda katkıda bulunan Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) cihazları ile multipl skleroz teşhisi yapılabilmektedir. Bunun haricinde;

- Beyin omurilik sıvılarının incelenmesi,

- Uyarılmış yanıtlar,

- Görsel uyarılmış yanıtlar,

- İşitsel uyarılmış yanıtlar,

- Smatsensriyel uyarılmış yanıtlar ile MS hastalığının teşhisi yapılabilmektedir. 

Multipl skleroz (MS) hastalığının nedenleri nelerdir?

MS hastalığı ile ilgili kesin bulgulara ulaşıldığını söylemek doğru olmaz. Ancak genel olarak MS hastalığının nedeni kalıtsal durumlar olarak değerlendiriliyor. Kalıtsal durumlar, sadece multipl skleroz için değil diğer tüm hastalıklar için de en belirleyici risk faktörüdür. Ancak buna karşın MS hastalığına neden olan başka faktörler de vardır. Bunlar;

- Çevresel faktörler: (cıvaya maruz kalma, böcek ilacına maruz kalma ve radyasyon teması).

- Etnik köken: etnik köken de MS hastalığı üzerinde etkili bir faktördür. Kafkas ve Kuzey Afrika kökenlerinde hastalığın daha fazla görüldüğü tespit edilmiş, Sarı ve kısmen siyah ırkta koruyuculu beyaz ırka göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir.

- Virüsler: Virüslerin etkisi multil skleroz hastalığı üzerinde etkili bir faktördür. Daha önceki dönemlerde “herpes”, “varisella zoster” virüslerine maruz kalan kişilerde hastalığın görülebildiği bilgisine ulaşılmıştır. 

- Kalıtım

- Genetik Faktörler: Diğer çoğu hastalık türünde olduğu gibi MS hastalığında da genetik faktörler önemli bir risk faktörü olarak değerlendirilmektedir.

Ancak bunu da kesin bir risk faktörü olarak değerlendirmek doğru değildir. Tek yumurta ikizlerinden birinde MS hastalığı görülebilirken diğerinde görülmeyebilir. Tek yumurta ikizlerinde risk faktörü yüzde 25 olarak belirlenmektedir. 

Doktor muayenesinden geçildikten sonra verilen ilaçların doğru şekilde kullanılması MS hastalığının en belirleyici tedavisi olarak tanımlanmaktadır. 

MS hastalığı tedavisi

Multipl skleroz (MS) hastalığı, kişiye özel tedavi gerektiren bir hastalık türüdür. MS hastalığının görülme şekli birbirinden farklı olabilmektedir; kimilerinde tek seferlik bir atak olur ve bir daha ömür boyu kendini göstermez, kimilerinde aralıklarla ataklar şeklinde gelirken, bazı kişilerde ise sık sık tekrarlanan ataklarla kendini gösterebilen bir hastalıktır.

MS hastalığı tedavisi, bu özelliklerinden dolayı kişiye özel olarak yapılması gereken bir tedavi şeklidir. 

Daha çok 20-40 yaş arasında kendini gösteren MS hastalığı ne kadar erken başlarsa o kadar sert seyreder. Buna karşın tedbir almak için atakların ilk zamanlarında doktora gitmek ve gerekli muayenenin yapılarak tedaviye başlanması gerekmektedir.