04.04.2020  |  Yazar: Özkan Korkmaz

Dünyada erkekler arasında ölüm vakalarına en çok neden olan akciğer kanserinden sonra prostat kanseri gelir. Prostat kanseri, mesanenin altında bulunan ve ceviz büyüklüğünde olan, üremede etkin bir rolü olan prostatın dokusunda meydana gelen düzensiz hücrelerin artmasına verilen isimdir.

İnsan vücudunun ayrı ayrı dokuları vardır ve bu dokuların faaliyetlerini yerine getirebilmesi için belli bir düzeyde sürekli olan hücreler gelişmeye devam eder. Ancak hücreler düzensiz olarak gelişip büyüdüklerinde kanser veya diğer adıyla tümör oluşumu meydana gelir. 

 Prostat kanserinde de 4 evre vardır.

1. Evrede, kanser henüz prostatın içerisindedir ve çevre dokulara metastaz yapmamıştır. Bu tip kanserlerde tedavi başarısı daha yüksektir.

2. Evre prostat kanserinde, kanserli hücreler çevre dokulara yayılım göstermeye başlamıştır. Bu kanser tipinin tespit edilmesi PSMA PET CT görüntüleme yöntemi ile mümkündür.

Prostat kanserinde 3. Evre artık hücreler diğer dokulara da sıçramaya başlamıştır. Son olan 4. Evrede ise kanser kemiklere de metastaz yapmış ve ciddi risk barındıran bir durum oluşmaya başlamıştır.

Kanserin son evresinde, belirtiler de daha yüksek şekilde kendini göstermeye başlar ve ciddi rahatsızlıklar meydana gelir.

Prostat kanseri ölüm riski nedir?

Prostat kanseri, 50 yaş altında çok nadir görülen bir kanserdir. Her ne kadar prostat kanseri nedenleri konusunda çevresel faktörler, düzensiz beslenme, alkol gibi durumlar da etken olarak gösterilse de tam olarak kansere neden olan durum hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır.

Ailede kalıtsal olan kişilerde ise kanser riski daha yüksektir. Kişinin babasında, amcasında, oğlunda veya birinci dereceden kan bağı olan kişilerde prostat kanseri varsa, bu tip kişilerde risk daha yüksektir. 

Prostat kanseri, bölgeden bölgeye göre de değişir. Mesela Afrika kökenli Amerikalılarda prostat kanseri daha fazla görülür ve ölüm riski de buradaki insanlarda daha yüksektir.

Erkeklerde üremede etkili olan Testosteron hormonu dihidrotestosteron (DHT), normal şekilde ilerlediğinde ve büyüdüğünde herhangi bir problem yaşanmaz. Ama kontrolsüz bir şekilde büyüyerek diğer doku veya hücrelere yayılması durumu “kanser” olarak değerlendirilir.

Bu da erken dönemde tedavi altına alınmaması ile kişinin ölümüne sebebiyet verir. 

Prostat kanseri tanısı nasıl yapılır?

Tıp dünyasının akıl almaz bir şekilde ilerlemesi sayesinde prostat kanseri gibi ciddi kanserlerde bile erken dönemde tanı koymak mümkündür.

Multiparametrik prostat MR, son dönemlerin en çok geliştirilen görüntüleme yöntemidir. Bu MR ile kanserli hücrelerin yeri tam olarak tespit edilir ve gerekli müdahale gerçekleştirilir. Kanserin ileri evrede olması durumunda lutesyum tedavisi uygulanır. 

Lutesyum tedavisi nedir?

Tıp dünyasında gelişmiş cihazlar kadar etkili olan bir başka gelişme de geliştirilen akıllı moleküllerdir. Akıllı moleküller, kanser tiplerine göre özel olarak üretilirler ve hücreleri yok etmeyi amaçlarlar.

Lutesyum tedavisi de tam olarak bu amaç doğrultusunda geliştirilmiş bir tedavi yöntemidir. Hastaya damar yoluyla enjekte edilen PSMA molekülü, direkt olarak kanserli hücreye yapışır ve hücrenin ölmesini sağlar.

Böylelikle kanserin diğer organlara daha fazla yayılması engellenmiş olur. Lutesyum 177 PSMA tedavisi, günümüzde büyük özel hastanelerde ve bazı devlet hastanelerinde yapılmaktadır.

Ancak hasta sayısının fazla olması ve PSMA tedavisi bekleyen kişi sayısının da çok yüksek olması yüzünden, daha çok özel hastanelerde tedavi seçeneği tercih edilmektedir. 

Prostat kanseri görüntülemesi nasıl yapılır?

Prostat kanseri görüntülemede, şuan için dünyada en sık olarak Multiparametrik prostat MR cihazları tercih edilmektedir. Bunun nedeni, bu görüntüleme yöntemi ile erken tanı konulması ve teşhisin daha başarılı olmasıdır. Multiparametrik MR, klasik MR çekimlerine ilave çekimleri yapmaya yardımcı olan bir görüntüleme cihazıdır. 

MR çektirmek zararlı mı?

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR), herhangi bir şekilde radyasyon içermemektedir. Hastaya damar yolundan radyoaktif madde verilir. Radyoaktif madde (boyalı ilaç), kanserli hücrelerin yerini tespit etmek amacıyla kullanılmaktadır ve insan sağlığı üzerinde olumsuz herhangi bir duruma neden olmamaktadır. 

Neden Multiparametrik MR?

Tıp dünyasının geliştirilen görüntüleme yöntemleri arasına giren ve en sık tercih edilen mutliparametrik prostat MR, klasik MR yöntemlerine göre çok daha gelişmiş bir yöntem olup erken tanıda daha fazla tercih edilmektedir. Klasik MR çekimlerine göre üstünlükleri ise şunlardır;

1- Multiparametrik prostat MR, alanında en hassas görüntüleme yöntemidir. 

2- PSA değeri yüksek olan veya ailede kalıtsal olarak prostat kanseri olan kişilerde erken tanı koyabilir. 

3- Prostat biyopsisi yapmadan önce tümörün bulunduğu bölgeyi net şekilde tespit etmeye yardımcı olur. 

4- Biyopsi yapılmadan önce mutliparametrik MR çekildiğinde, prostatta anormal bir durum tespit edilmezse biyopsi yapmaya gerek kalmaz. 

5- Prostat biyopsisi sonucu normal gelen ancak PSA değeri yüksek çıkan hastalarda Multiparameterik Prostat MR, şüpheli alanları daha net şekilde belirler. Bu sayede, tümörün bulunduğu alanda ultrason altında biyopsi alınması sağlanır. 

Sağlığınızı ihmal etmeyin

Gelişmiş görüntüleme yöntemlerinin günümüzde yaygın bir şekilde kullanıldığını unutmayın ve prostat kanseri şüpheniz varsa bu durumu ihmale bırakmadan en erken sürede tanı konulması ve tedavinin başlatılması için uzman doktora görünün.