29.03.2022 | Yazar: Özkan Korkmaz
Konu başlığımızın adından da anlaşılacağı gibi “DENTRİTİk” yani insan vücudun da bulunan bir hücrenin adı. Bu hücreler vücudumuzun birçok bölgesinde bulunur, bu hücrelerin görevleri enfeksiyonları, mikropları, yaralanmaları kısacası hastalıkları tanımak ve bu hastalıklar ile savaşması için vücudumuzdaki savaşçı hücrelere hastalık hakkında bilgi göndermektir.
Başka bir deyişle, Dendritik hücreler, antijen sunumu yaparak immün hücreleri uyaran, doğuştan ve adaptif immüniteyi başlatan bağışıklık sistemi hücreleridir. Dentritik hücreler Karşılaştıkları yabancı yapı ve organizmaları tanımlayarak bağışıklık hafızası oluştururlar ve bu bilgileri kullanarak gerektiği durumlarda T hücreleri uyarıp immüniteyi başlatırlar.
İnsanoğlunda bulunan bu mucizevi hücre kanseri yenmeye yetecek mi, yoksa sadece vücudumuzda tanıdığımız bir hücre olarak mı kalacak? Uzmanlar bu mucizevi hücreyi keşfettikten bu yana hücre üzerinde birçok deneysel çalışmalar yapmışlar ve bu çalışmalardan bir tanesi de Kanser Aşısı olmak için Ümit veren Dentritik aşı olmuştur.
Dentritik hücrenin ne olduğunu anladığımıza göre, şimdi de bu aşı nasıl yapılıyor ve aşının amacı nedir bu aşı vücuda alındığında nasıl hareket ediyor her kanser hastası için uygun mu onu inceleyelim.
Dentrik Hücrelerin Kullanıldığı Kanser Türleri na bakacak olursak bunlar;
• Küçük Hücreli Akciğer Kanseri
• Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri
• Glioblastoma
• Multipl Myeloma
• Melanoma
• Lösemi Tipleri
• Kolorektal Kanser
• Prostat Kanseri
Uzmanlar öncelik ile aşı üretimi için uygun profili seçmek ile işe başlıyor, hasta dan geçmiş öyküsü alınıp, yapılan tüm tetkiklerin raporları incelenip hastanın son durumunu bildirir bir rapor ile değerlendirme yapıyorlar. Bu değerlendirme de ki en önemli iki kriter, hasatnın terminal evre de olamaması ve tümör yapısının solid tümör olmasına bakılıyor. Uzmanlara göre aşının en faydalı olduğu hasta grubu daha henüz cerrahi aşamada olan yeni tanı konulmuş hastalar oluyor.
Değerlendirme sonucu aşı nın faydalı olacağı uygun profil deki hastalar seçildikten sonra, bu hastaların kanserli tömör dokusundan eksizyonel biyopsi ile fındık büyüklüğünde bir doku parçası alınıp özel saklama kutuları ile bu doku aşı nın üretileceği Laboratuvar a getiriliyor.
Şimdi sıra geldi aşıyı üretmeye. Ama aşıyı üretmeden önce yapılması gereken bir şey daha var. Aşı’ nın tüm hammaddesi insanın kendisi. Her hastanın tümör yapısı, hücre yapısı, genetiği aynı olmadığı için aşı’ nın standart ve seri bir üretimi yok. Bu aşı bir başka deyişle kişiye özel bir aşı. Üretimi için kanserli doku parçası’ nın yanında bir başka hammadde ihtiyacı ise savaşçı hücreler.
Hastadan doku parçası alındıktan sonra, hastanın damar yolundan üretime yetecek miktarda kan alınıp, laboratuvar ortamında alınan kandan Dentritik hücreler ayrıştılır, Aferez yolu ile toplanmış lenfositlerden kültür sürecinde sitokinler ile uyarılarak öldürücü / savaşçı hücreler üretilir.
İşte tem da bu nokta da kanser hücresi ile savaşacak olan öldürücü hücreleri seçmek büyük önem taşıyor. İnsanoğlun da bir den fazla savaşçı hücre tipi bulunmaktadır.
Aşı da kullanılacak savaşçı hücre tipi seçimi bu hücreler arasından ( NK Cell, Cytotoxic T-Cell, Helper T-Cell, Follicular Dentritic Cell, Makrophage, Treg, B Cell, Plasma Cell, Mastcell, Basophil, Neutrophil, Eosinophil )
Natural Killer Cells ( NK Cells ) yani öldürücü hücreler kullanılır.
• Enzim taşıyan küçük veziküller taşır (Perforin)
• Kanser ve virüs ile enfekte hücrelere karşı etkilidir
• Periferik kanda az miktarda bulunurlar
• Sitotoksik etkileri çok yüksektir
• Viral enfeksiyon ve kanser durumunda sayıları artar
Sitokinle İndüklenmiş Öldürücü Hücre Kullanım Alanları;
• Solid tümörler. Özellikle;
• Küçük Hücreli Akciğer Kanseri
• Küçük Hücreli Olmayan Akciğer Kanseri
• Kolorektal Kanser
• Prostat Kanseri
• Karaciğer Kanseri
• Pankreas Kanseri
• Özofagus Kanseri
• Kolanjiokarsinoma
• Adenokarsinom
Artık Laboratuvarımızda hem kanserli doku parçamız var hem de kan dan ayırmış olduğumuz Dentritik hücreler ve Öldürücü Savaşçı hücrelerimiz var. Şimdi aşı yapımına geçebiliriz.
Kanser hastalığını yenmek için yapılan her bir çalışma, hayatı yeniden sağlıklı bir şekilde yaşayacakları yep yeni bir umut, her bir deneme bu hastalığı yenmek için atılmış büyük bir adım. Yapılan her bir yeni denemde kanseri yenme ihtmali yüzde 1 bile olsa gelecek için bu denemeleri yapmaya değer.
Laboratuvar ortamında bulunan Dentritik hücrelere ve öldürücü hücrelere kanserli doku parçasının tüm özellikleri tanıtıldıktan sonra. Tümörü tanıyan bu hücreler vücuda veriliyor, bu aşamdan itibaren dentritik hücreler vücuttaki kanser tümörü hakkında öldürücü hücrelere bilgileri gönderip ve öldürücü hücrelerin kanserli tümör ile savaşmasını sağlıyor.
Tüm kanser hastalarının sorduğu ortak soru, bu aşı kesin çözümmü, kanseri kurutuyor mu?
Aslın da hastalık yoktur hasta vardır, kimi insan da bu aşı faydalı olurken, kimi insan da da fayda sağlamıyor diyebiliriz. Dentriti aşı uzun yıllar yurt dışında yapılan çalışmalar ile biliniyor olsa da 2022 yılı nın Mart ayın dan itibaren Türkiye’ de de Sağlık bakanlığı tarafından onaylı Avrupa’ nıne n büyük Laboratuvarın da üretilmeye başlanmıştır.
Aşı üretimi için uygun olan hastalar, aşı üretimininden önce, aşıyı üreten merkez aracılığı ile Sağlık Bakanlığı na başvuru yapmaları gerekiyor, sağlık bakanlığın da doktorlardan oluşan bir komisyon hastanın başvurusunu değerlendirmesi sonucunda eğer aşı üretimini uygun görürse, aşı üretimine onay veriyor, bu onaydan sonra 15 ila 21 gün içerisinde üretim gerçekleşiyor. Bakanlık onay süreci ise 6 hafta ila 8 hafta arasında bir süreci kapsamaktadır.
Aşı ilk olarak 8 doz üretilmektedir, uygualama da ilk olarak ilk 4 doz göbek bölgesinden enjesiyon ile yapılmakta olup, kalan 4 doz ise 1,5 aylık süreler de toplam 6 ay içerisinde uygulanmaktadır. Aşı uygulamalarını, yetkili hastaneler ve tedavi sürecinde takip eden doktoru yapmaktadır.
Aşı yaptırmaya karar veren hastalar bilmeliler ki, tüm tedavileri bırakıp sadece bu aşıyı olmak istenilen bir şey değildir. Uzmanlar hastaların diğer tedavi haklarını engellemek adına, Kemotreapi, Radyo Terapi, Akıllı ilaç gibi tedavilerin en büyük destekçisi olarak terminal dönemde olmayan hastalara bu aşıyı önermektedirler.
Aşı uygulama ücretlerini şuan için devlet karşılamıyor, aşı fiyatını hastalar kendileri ödemektedirler.
Aşı ile yapıan çalışmaları, hastalar üzerin de ki uzun vadeli sonuçlarını sizler için takip edip her bir gelişmeyi bloğumuzda paylaşıyor olacağız.
Sağlıklı Günler Dileriz.
